Gísla saga Súrssonar 24

Gíslis dreams. Gísli with his brother for the last time. Gísli comes to Ingjaldr on Hergilsey

1. Þegar er várar, ferr Gísli aptr í Geirþjófsfjǫrð, ok má þá eigi lengr vera í brott frá Auði konu sinni; svá unnuz þau mikit; er nú þar um sumarit á laun, ok til þess er haustar. 2. Ok kømr nú á þref1 um draumana, þegar lengir nóttina, ok kømr nú en verri draumkonan at hánum ok geraz nú svefnfarar harðar,2 ok segir nú eitt sinn Auði, hvat hann dreymði, er hón spurði eptir.

3. Ok kvað þá vísu:

19

Villa oss, ef elle
oddstríþer skal bíþa
(mér gengr Sjǫfn í svefna
sauma), míner draumar;
(stendr) eige (þat þeyge)
þornreiþ, bragar greiþe
ǫl-Nanna selr annars
efne (mér fyr svefne).3

Ok nú segir Gísli, at konan sú en verri kømr opt at hánum ok vill jafnan ríða hann blóði ok roðru4 ok þvá hánum í, ok lætur sér illiliga.5 5. Þá kvað hann enn vísu:

20

Eige verþr enn (orþa
oss lér of þat) borþa
Gefn drepr fyr mér glaume,
gótt ór hverjom draume,
kømr, þegars ek (vil) blunda,
kona viþ mik til funda,
oss þvær unda flóþe,
ǫll í manna blóþe.6

6. Ok enn kvað hann:

21

Sagt hefk enn frá órom
oddflaums viþom draume,
Eir (varþat mér) aura,
(orþfátt) es {ek} mon láta;
verr hafa vápna snerro
vekjendr, þeirs mik sekþo
brynjo hatrs ens bitra
beiþendr, ef {ek} nú reiþomk.7

7. Ok eru nú kyrr tíðendi. Ferr Gísli nú til Þorgerðar ok er með henni annan vetr. En um sumarit eptir ferr hann í Geirþjófsfjǫrð ok er þar unz haustar. 8. Þá ferr hann enn til Þorkels, bróður síns, ok drepr þar á dyrr; Þorkell vill ekki út ganga, ok tekr Gísli kefli ok ristr á rúnir8 ok kastar inn. Þat sér Þorkell ok tekr upp ok lítr á ok stendr upp síðan, gengr út ok heilsar Gísla ok spyrr tíðenda. 9. Hann kvez ekki kunna at segja – “ok em ek nú kominn et síðasta sinn á þinn fund, frændi!, ok lát nú verða at skǫrugligri9 liðveislu; en ek mun því launa, at ek mun aldri krefja þik optar.”

10. Þorkell svarar enn enu sama ok fyrr, býðr hánum hross eða skip,10 en skerz undan allri liðveizlu. Gísli þiggr skip ok biðr Þorkel setja fram11 með sér skipit; hann gerir svá, ok fær hánum sex vættir matar ok hundrað vaðmála. 11. Ok er Gísli er á skip kominn, stendr Þorkell á landi; þá mælti Gísli: “Nú þykkiz þú ǫllum fótum í etu standa12 ok vera vinr margra hǫfðingja, ok uggir nú ekki at þér; en ek er sekr, ok hefi ek mikinn fjandskap margra manna, en þat kann ek þér at segja,13 at þú munt þó fyrr drepinn en ek. 12. Ok munum vit nú skilja, ok verr14 en vera skyldi, ok sjáz aldri síðan; en vita skaltu þat, at eigi munda ek svá við þik gera.”

13. “Ekki hirði ek um spár þínar,” sagði Þorkell.

– ok skilduz við svá búit. 14. Ferr Gísli inn til Hergilseyjar15 á Breiðafjǫrð. Þá tekr hann úr skipinu þiljur16 ok þóptr, árar ok allt þat; sem laust var innbyrðis ok hvelfir skipinu ok lætur reka inn at nesjum.17 15. Ok nú geta menn þess til, er sjá skipit at Gísli myni drukknaðr vera, er skipit er brotit ok rekit á land, ok myni tekit hafa frá Þorkeli bróður sínum. 16. Nú gengr Gísli í Hergilsey til húss; þar býr sá maðr, er Ingjaldr hét; kona hans hét Þorgerðr; Ingjaldr var systrungr Gísla at frændsemi, ok hafði með hánum farit út hingat til Íslands.18 17. Ok er þeir hittaz, býðr hann Gísla allan greiða ok alla bjǫrg, þá er hann mátti hánum veita; ok þat þiggr Gísli, ok er þar síðan um kyrt nǫkkura stund.


Notes

1: kømr nú á þref, “becoming more frequent,” þref is ntr.; in frgmt. it says: et sma þref; þref is probably the same as þrefi masc., literally a sheaf or two dozen, or a bundle. The meaning is that his dreams have begun to occur in a large bundle, or it has reached a climax in intensity. C.f., raunlítit kømsk opt á þrefa Málsháttakvæði 4, 2.

2: svefnfarar harðar, “more severe dreams.”

3: Str. 19. Prose word order: Draumar míner vila oss, ef oddstríþer skal bíþa elle; sauma Sjǫfn genger mér í drauma; ǫlnana selr bragar greiþe eige efne anars, þornreiþ! þat stendr þeyge mér fyr svefne.

“My dreams deceive me, if the warrior (me) should reach an old age, a woman appears to me in the dream, the woman give the poet (me) no reason to believe anything else, dear woman! But this does not hinder my sleep.”

4: roðra, f. “red fluid” (blood).

5: lœtr sér illiga, “shows itself malicious.”

6: Str. 20. Prose word order: Eige verþr enn gótt ór hverjom draume; borþa (so K. Gíslason, Udvalg, s. 14 für skorða) Gefn drepr glaume fyr mér; oss lér orþa of þat; kona, ǫll í manna blóþe, kømr til funda viþ mik, þegars (so k. Gísl. a. a. o. für þegar) ek vil blunda; þvær oss unda flóþe.

“Not every dream bodes something good, the woman spoils my joy, I must talk (about it), a woman spattered with blood comes to me over and over again as soon as I want to sleep, and washes me with blood.”

7: Str. 21. Prose word order: Sagt hefk enn (so das frgm.) oddflaums viþom frá órom draume, aura Eir! es ek mon láta; mér varþat orþfátt; vápna snerro vekjendr, þeir beiþendr ens bitra brynjo hatrs, es sekþo mik, hafa verr, ef ek riþomk nú.

“I told the people again of my dream, woman, and how I will lose my life, I did not lack the words, the warriors, those who wish the bitter fight and wish to make me pacified, it will turn out badly, if I now become angry.”

The contents of this verse is clearly not related to the previous ones; it sets up a very different poetic moment.

8: kefli–rúnar, a round (small) slab onto which runes were carved, this is also mentioned in other places, but mostly in ahostorical sagas; there is however no reason to doubt the representation in the saga; Gísli was a Norwegian and a good carpenter, and we know that runes were particularly known to such people. See Egilss. c. 78, 27, where there is mention of a whole rune song, which caonnot be ahistorical; Svarfdœla (Ísl. forns. II, 41): kefli…váru þar á mǫrg þau orð usw.; Þorst. þáttr uxafóts (Flat. I, 251): Orný reist rúnar á kefli etc.; s. Fritzner2 sub verbo and rúnakefli.

9: at skǫruligri, at skǫruligri compar.

10: skip, “a boat.”

11: setja fram, that is, “out of the water.”

12: ǫllum–standa, a proverb, “standing with your feet in the manger (as pigs tend to do) is much like feeling carefree and in an uncontested position.

13: þat–segja, of course he dreamed that.

14: verr, specifically, “less friendly,” with reference to Gíslis disturbing prophecy.

15: Hergilseyjar, a small island in the northwest direction of Flatey, about his and subsequently mentioned places of the island, see Kålund I, 541-42.

16: þiljur, “deck planks.”

17: nesjum, “the peninsula,” that is the many penninsulas between the Skálmarfjǫðr and the Kerlingarfjǫrðr.

18: Ingjaldr–Íslands, the Landnáma knows an Ingjaldr from Hergilsey (see the 1900, s. 39, 162. 164), as a son of Hergils hnapprass, and clearly says that he helped Gísli (fyrir þat gerði Bǫrkr af hánum eyjarnar, meaning Hergilsey and the small islands surrounding it); but the saga is wrong when it calls Ingjaldr Gíslis systrungr, and even more so when it says he came to Iceland with him; Ingjaldr was clearly born in Iceland. This is a fusion of two different people.

rss facebook twitter github youtube mail spotify lastfm instagram linkedin google google-plus pinterest medium vimeo stackoverflow reddit quora quora