1. Tókuz nú upp leikar sem ekki hefði í orðit. Eiga þeir mágar optast leik saman, Gísli ok Þorgrímr, ok verða menn eigi á sáttir, hvárr sterkari er; en þó ætla flestir Gísla aflameira.1 2. Þeir leika knattleika2 á (tjǫrn þeiri er Seftjǫrn heitir); þar var jafnan fjǫlmennt. 3. Þat var einn dag, þá er flesta lagi3 var komit, at Gísli bað jafnliga4 skipta til leiksins. 4. “Þat viljum vér víst,” segir Þorkell, “enda viljum vér at þú sparir þá ekki af vit Þorgrím,5 því at þat orð flyz af,6 at þú spariz við; en ek ynni þér allvel, at þú fengir sem mesta virðing af, ef þú ert sterkari.”
5. “Ekki7 hǫfum vit þat reynt hér til,” segir Gísli, “en þó má þat vera, at þar komi at vit reynim.”
6. Nú leika þeir, ok hefir Þorgrímr ekki við, feldi Gísli, hann ok bar út knǫttinn.8 Þá vill Gísli taka knǫttinn, en Þorgrímr heldr hánum, ok lætr hann eigi því ná. 7. Þá fellir Gísli svá hart Þorgrím, svá at hann hafði ekki við, ok af gekk skinnit af knúunum, en blóð stǫkk ór nǫsunum; (af gekk ok kjǫtið af knjánum). 8. Þorgrímr stóð seint upp; hann leit til haugsins Vésteins ok mælti:
7
Geirr í gumna sǫ́rum
gnast – kannkat þat lasta.9
Gísli tók knǫttinn á skeiði ok rekur á milli herða Þorgrími svá at hann steypist áfram ok mælti:
8
Bǫllr á byrþar stalli
brast – kankat þat lasta.10
10. Þorkell sprettr upp ok mælti: “Nú má þat sjá hverr sterkastr er eða mestr atgørfimaður; er ok hættum nú.”
Ok svá gerðu þeir. 11. Tókuz nú af leikarnir, ok líðr á sumarit, ok fætkaðiz nú heldr með þeim Þorgrími ok Gísla. 12. Þorgrímr ætlaði at hafa haustboð at vetrnóttum ok fagna vetri ok blóta Frey, ok býðr þangat Berki bróður sínum ok Eyjólfi Þórðarsyni11 ór Otradal12 ok mǫrgu ǫðru stórmenni. 13. Gísli býr ok til veizlu ok býður til sín mágum sínum13 ór Arnarfirði ok Þorkǫtlum tveimr, ok skorti eigi hálft hundrað14 manna at Gísla. Drykkja skyldi vera at hvárratveggja, ok var strát gólf á Sæbóli af sefinu15 af (Seftǫrn). 14. Þá er þeir Þorgrímur bjogguz um ok skyldu tjalda húsin, en boðsmanna var þangat ván um kveldit, þá mælti Þorgrímur við Þorkel: “Vel kœmi oss nú reflarnir þeir enir góðu, er Vésteinn vildi gefa þér; þœtti mér sem þar væri langt í milli,16 hvárt þú hefðir þá með ǫllu,17 eða hefðir þú þá aldri; ok vilda ek nú, at þú létir sœkja þá.”
15. Þorkell svarar: “Allt kann18 sá, er hófit kann, ok mun ek eigi eptir þeim senda.”
“Ek skal þat gera þá,” sagði Þorgrímr ok bað Geirmund fara.
16. Geirmundr svarar: “Vinna mun ek nǫkkut;19 en ekki er mér20 um at fara.”
Þá gengr Þorgrímr at hánum, ok slær hann (buffeitt mikit) ok mælti: “Far nú þá ef þér þykir nú betra.”
17. “Nú skal fara,” sagði hann, “þó at nú sé verra, en vit þat fyrir víst, at hafa skal ek vilja til at fá þér þar fylju,21 er þú (fær) mér fola, ok er þó eigi varlaunat.”22
18. Síðan ferr hann ok er hann kømr á Hól, þá eru þau Gísli ok Auðr búin at láta upp tjǫldin. Geirmundr ber upp ǫrindit ok sagði allt sem farit hafði.
19. “Hvárt viltu, Auður, ljá tjǫldin?” sagði Gísli.
“Eigi spyrr þú þessa af því, at þú vitir eigi, at ek vilda, at þeim væri hvárki þetta gott gǫrt, né annat þat er þeim væri til sœmdarauka.”23
20. “Hvárt vildi Þorkell bróðir minn?” sagði Gísli.
“Vel þótti hánum, at ek fœri eptir.”
“Þat skal œrit eitt til,”24 sagði Gísli ok fylgir hánum, á leið ok fær hánum gripina. 21. Gísli gengr með hánum, ok allt at garði ok mælti: “Nú er þann veg, at ek þykkjumz góða hafa gørt ferð þína, ok vilda ek, at þú værir mér nú leiðitamr25 um þat, sem mik varðar, ok sér æ gjǫf til gjalda,26 ok vilda ek, at þú létir lokur frá hurðum þrimr í kveld; ok mættir þú muna, hversu þú vart beiddr til fararinnar.”
22. Geirmundr svarar: “Mun Þorkeli, bróður þínum, við engu hætt?”
“Við alls engu,” sagði Gísli.
“Þá mun þetta áleiðis snúaz,”27 sagði Geirmundr.
23. Ok nú er hann kømr heim, kastar hann niðr28 gripunum. Þá mælti Þorkell: “Ólíkr er Gísli ǫðrum mǫnnum í þolinmœði,29 ok hefur hann betr30 en vér.”
“Þessa31 þurfum vér nú,” segir Þorgrímur.
Ok láta upp refilinn. 24. Síðan koma boðsmenn um kveldit. Ok þyknar veðrit, gerir þá logndrífu32 um kveldit, ok hylr33 stígu alla.
1: aflameira, afla- gen. pl. v. afl, not gen. sg. v. afli; see. kraptamikill. ↩
2: knattleika, c.f. Egilss. XL, 1. ↩
3: flesta lagi (frequently í fl. lagi), “in very large amounts.” ↩
4: jafnliga, “in two equal parts.” ↩
5: at þú sparir–Þorgrím, “that you lack nothing (in the battle) against Þ.” (do not pull punches). ↩
6: s. 35. 23. þat orð flyz af, “talk moves about.” ↩
7: ekki, afl is implied; hafa við, “have enough strength to hold onto someone. ↩
8: bar út knǫttinn, impersonal: “the ball flew out” (of bounds of the designated field). ↩
9: Str. 7 “The spear cried out loudly into a man’s (that is, Véstein’s) wound – I cannot be sorry.” – about the plural (gumma) see K. Gíslason, Njála II, 562 f. ↩
10: Str. 8, “The ball cried out loudly onto the shoulder; I cannot be sorry.
11: Eyjólfi Þórðarsyni, Eyjólfr was a son of Þórðr gellir; he had the nickname enn grái, s. Eyrb. c. XIII. ↩
12: Otradal, (today is a parsonage) lies on the south coast of Arnarfjǫrðr.
↩
13: mágum sínum, that is, Bjartmarr and his sons, see c.4. ↩
14: hálft hundrað, one half of a “large-hundred,” 60. ↩
16: langt í milli, “a large difference.” ↩
17: með ǫllu, “as full possession.” ↩
19: nǫkkut, “something,” that is, anything (just not this). ↩
20: ekki er mér, “I have no desire.” ↩
21: fylju, “a yong mare,” a pun with reference to the word, kinnhestr; see the following: foli, “young stallion.” ↩
22: varlaunat, “badly or insufficiently compensated.” ↩
23: sæmðarauki, m. “increase of appearance.” ↩
24: Þat skal œrit eitt til, “that should be considered a sufficient reason.” ↩
25: leiðitamr, “easy to guide,” willing to follow someone. ↩
26: sér – gjalda, a proverb, also in, FMS. I, 296, 18; see Hǫ́v. 145: ey sér til gildes gjǫ and 46: glík skolo gjǫld gjǫfom. ↩
27: áleiðis snúaz, “to be routed, executed.” ↩
28: kastar hann niðr, “he throws down [the tapestry];” therefore this means that the burden was heavy; Gísli himself carries the tapestry to the wall (§ 20). ↩
29: þolinmœði, f. “patience, indulgence.” ↩
30: hefir–betr, “he behaves better.” ↩
31: Þessa, “this,” that is, the tapestries; with this Þorgrímr interrupts Þorkell and at the same time expresses that his thoughts and long-winded speech is out of place. ↩