1. Gísli býz nú til at heygja Véstein, með allt lið1 sitt, í sandmel þeim, er á stenz ok seftjǫrn2 fyrir neðan Sæból. Ok er Gísli var á leið kominn, þá fara3 þeir Þorgrímr með marga menn til haugsgerðarinnar. 2. En þá er þeir hǫfðu veitt Vésteini umbúnað, sem siðr var til, gekk Þorgrímr at Gísla ok mælti: “Þat er tízka,”4 segir hann, “at binda mǫnnum helzkó5 þá er þeir skulu ganga á til Valhallar,6 ok mun ek þat gera við Véstein.”
3. Ok er hann hafði þat gǫrt, þá mælti hann: “Eigi kann ek helskó at binda ef þessir losna.”
4. Eftir þetta setjaz þeir niðr fyrir útan hauginn ok talaz við ok láta allólíkliga,7 at nǫkkur viti, hverr þenna glœp hefir gǫrt. 5. Þorkell spurði Gísla: “Hversu berz Auðr af8 um bróður dauðann? Hvárt grætur hón mjǫk?”9
“Vita muntu þat þykjaz,”10 segir Gísli; “hón berz af vel11 ok þykkir mikit.12 6. Draum13 dreymði mik,” segir Gísli, “í fyrri nátt, ok svá í nótt; en þó vil ek eigi á kveða, hverr vígit hefr unnit; en á hitt horfir um draumana.14 7. þat dreymði mik ena fyrri nátt, at af einum bœ15 hrǫkkðiz16 hǫggormr ok hjoggi Véstein til bana, en ena síðarri nátt dreymði mik, at vargr rynni af sama bœ ok biti Véstein til bana. Ok sagða17 ek því hvárngan drauminn fyrr en nú, at ek vilda, at hvárgi réðiz.”18
8. Ok þá kvað hann vísu:
4
Betr hugþak þá, brigþer
(biþkat draums ens þriðja
slíks) af svefne vǫkþom,
sárteina, Vésteine,
þás vit í sal sǫ́tum
Sigrhadds viþ mjǫþ gladder,
komska maþr á miþli
mín né hans, at víni.19
9. Þorkell spurði þá: “Hversu berz Auðr af um bróðurdauðann? Hvárt grætur hón mjǫk?”
“Opt spyrr þú20 þessa, frændi!” segir Gísli, “ok er þér mikil forvitni á at vita þetta.”
Gísli kvað vísu:
5
Hylr (á laun) und líne
linnvenges skap (kinna)
gríþar (leggsk ór góþum)
Gefn (él kerom svefna;
eik berr (angre) lauka
(eir reksk) bráa geira
(bróþor) dǫgg á bæþe
blíþ ǫndvege síþan.21
11. Ok enn kvað hann:
6
Hrynja lætr af hvítom
hvarmskóge Gnǫ́ bógar
hraun fylvingar, hremmir
hlátrs bann, í kné, svanna;
hnøtr less, en þreyr þessom,
Þǫgn, at mærþar rǫgne,
snáka túns af síno
sjónhesle bǫlgróno.22
12. Nú ganga þeir bræðr heim eptir þetta báðir saman. Þá mælti Þorkell: “Mikil tíðindi hafa hér gǫrz, ok munu þér verða nǫkkuru meiri tíðindi með harmi en oss;23 en eigi at síðr verðr hverr með sjálfum sér lengst at fara.24 13. Vilda ek, at þú létir þér eigi þetta svá mikils fá, at menn renni þar af því grunum í;25 vilda ek, at vér tœkum upp leika, ok væri nú svá vel með oss, sem þá er bezt hefir verit.”
14. “Þetta er vel mælt,” segir Gísli, “ok vil ek þat gjarna, ok þó með þeim hætti,26 ef nǫkkut kann þat til at bera á þinni æfi, at þér þykki jafnmikit sem mér þykkir þetta, þá skaltu mér því heita, at gera þá með sama hætti, sem þú beiðir mik nú.”
15. Þessu játar Þorkell. Síðan fara þeir heim, ok er þá drukkit erfi eptir Véstein. Ok er þat er gǫrt, ferr hver heim til síns heimilis, ok var nú allt kyrt.
1: 1 lið, s. household, see. heimalið in S. ↩
2: í sandmel–seftjǫrn, “in the sandy stretch that runs along the reed pond,” that is, parallel to the fjord and the pond, see the map in Árbók s. 16-17. ↩
5: at binda–helskó, this interesting custom can only be found here; it is sufficient [to our reading] that is was commonplace. ↩
6: þá–Valhallar, may be an interpolation, even in S, Valhǫll is not mentioned. ↩
7: láta allóglíkliga, “to express that it would be very unlikely.” ↩
8: Hversu berz Auðr af, (that is, berr af sér), “how does A. endure the misery?” ↩
9: mjǫk, here S expresses: Auðr hafði ekki farit með líkinu, a write-off remark (explanatory conjecture).
Ꝩ “very much.” ↩
10: Vita–þykkjaz, “you should know that yourself.” ↩
11: hón berz af vel, “she bears it well;” so it is in S (M has lítt instead of vel, which would be the opposite sense). ↩
12: ok þykkir mikit, “and (yet) it appears (what she has to bear) is much” (she feels it deeply). ↩
13: Draum etc., with the following words Gísli indicates in a manner that his brother does not understand that he knows who killed Véstteinn. ↩
14: á hitt–draumana, “it is the opposite of dreams” (they speak in clear language). ↩
15: auf einum bœ, this indeterminacy is speech enough for Þorkell. ↩
16: hrøðiz (from hrøkkva), “curled out.” ↩
17: Ok sagða etc., see above XIII, 1. ↩
18: réðiz, “would come true.” ↩
19: Str. 4. Prose word order: Betr hugþak þá, brigþer sárteina! Vésteine, vǫkþom af svefne (biþkat ens þriþja draums slíks), þás vit sǫ́tom at víne í sal Sigrhadds, gladder viþ mjǫþ; komska maþr á miþle mín né hans.
“I think it better, oh warrior, that we remember Vesteinn while we both sat by the wine in Sigrhadd’s [hall], pleased by our company, no one sitting between us, than to wake a third time [from] such a [bad] dream.”
20: Opt spyrr þú, Þorkell’s repeated questions and his interest in Auðr that is quietly alluded to with Þorgrímr in chapter 9, is substantiated here. ↩
21: Str. 5. Prose word order: Linnvenges Gefn hylr gríþar-skap und líne; leggsk á laun kinna él ór góþom svefna kerom; blíþ lauka eik berr síþan bráa dǫgg á bæþe ǫndvege geira; eir reksk angre bróþor.
“The woman hid her agony under her veil, she secretly collects cheek rain from the good barrels of sleep. The woman then wipes the dew of her eyes with her hands, the peace is broken by her mourning for her brother.”
22: Str. 6. Prose word order: Bógar hraun-Gnǫ́ lætr fylvingar hrynja af hvítom hvarmskóge í kné; hlátrs bann hremmir svanna; Þǫgn snáke túns less hnøtr af síno bǫlgróno sjónhesle, en þreyr at þessum mærþar rǫgne.
“The woman drops the tears from her brows, down upon her lap, the woman grasps grief, the woman cos nuts from the sickness of the face, grown from her grief (as ground); but seeks to cure her pain through the love (or longing) of the poet (me).”
23: munu þér–oss_, “this will be a much greater grief for you than for us.” ↩
24: verðr–fara, a proverb, “everyone is most likely to deal with their own selves” (so must they take care of themselves first). ↩
25: renni-í, “as a result, one becomes suspicious,” and probably reveals the true facts. With these words Þorkell admits that Þorgrímr is the murderer. ↩